Piszemy ten artykuł dla wszystkich, którzy rozpoczynają swoją przygodę z poligrafią, dla części naszych klientów a także dla naszych „uczniów drukarskich”. Macie to umieć „na blachę”. Jak się spytamy w środku nocy to A0 i A4 macie wyrecytować. Wierzymy, że ta ściąga się Wam przyda.

Formaty papieru mogą być dowolne. Powszednie stosuje się dziś tzw. formaty znormalizowane, a szczególnie przy produkcji papierów drukarskich. Formaty te dzielimy według polskiej normy PN/P-02001 na szeregi A, B, C i D. W arkuszu znormalizowanym dłuższy bok arkusza papieru równa się wielkości przekątnej kwadratu zbudowanego na podstawie krótszego boku tego arkusza.

 

Znormalizowane formaty papieru w milimetrach

A		B		C		D
A0	841 x 1189	B0	1000 x 1414	C0	917 x 1297	D0	771 x 1090
A1	594 x 841	B1	707 x 1000	C1	648 x 917	D1	545 x 771
A2	420 x 594	B2	500 x 707	C2	458 x 648	D2	385 x 545
A3	297 x 420	B3	353 x 500	C3	324 x 458	D3	272 x 385
A4	210 x 297	B4	250 x 353	C4	229 x 324	D4	192 x 272
A5	148 x 210	B5	176 x 250	C5	162 x 229	D5	136 x 192
A6	105 x 148	B6	125 x 176	C6	114 x 162	D6	96 x 136
A7	74 x 105	B7	88 x 125	C7	81 x 114	D7	68 x 96
A8	52 x 74	B8	62 x 88	C8	57 x 81	D8	48 x 68

 

Szereg formatu A jest szeregiem zasadniczym, gdyż rozmiary jego, wynoszące 841 x 1189 ,, równe są powierzchni jednego metra kwadratowego. Jest to format A0. Przez dzielenie tego arkusza na połowę w poprzek boku dłuższego otrzymujemy pierwszy format pochodny, oznaczony symbolem A1, o wymiarze 541 x 841 mm. Przez dalsze dzielenie otrzymujemy dalsze formaty pochodne: A2, A3, A4 itd.

 

Szereg A formaty papieru. A0 = 1m2

Skąd się wzięły właśnie takie formaty papieru?

Formaty te były używane we Francji już na przełomie XVIII i XIX wieku. Były używane w Europie Zachodniej oprócz Wielkiej Brytanii. W 1922 roku norma ISO 216 (która zawiera formaty papieru A i B) została oficjalnie utworzona przez Niemiecki Instytut Normalizacyjny.

Jak liczymy format A? Jeden do pierwiastka z dwóch:

• W formacie A stosunek krótszego boku do dłuższego jest zawsze jak 1 do √2 (tj. jak bok kwadratu do jego przekątnej), aczkolwiek z zaokrągleniem do pełnych milimetrów. Taki stosunek długości boków powoduje, że po złożeniu arkusza na pół krótszymi bokami do siebie uzyskuje się dwa arkusze, o takiej samej proporcji boków, jak arkusz wyjściowy. Rozmiary formatu A0 są tak dobrane, aby jego powierzchnia wynosiła 1 m². Kolejne formaty z tej serii są tworzone przez dzielenie arkuszy w połowie ich dłuższego boku. Stąd format A1 jest połową A0, A2 połową A1 itd., jednak zawsze z zaokrągleniem do pełnych milimetrów.

Format B to średnia geometryczna:

• Wymiary formatów B są średnią geometryczną z dwóch pośrednich wymiarów A (zatem i ich proporcje są jak 1 do √2), z zaokrągleniem do pełnych mm, np. wymiary boków B1 są średnią geometryczną z boków A1 i A0. Wreszcie, wymiary formatów C są średnią geometryczną z odpowiednich wymiarów A i B, np. format C2 jest średnią geometryczną z A2 i B2.